Print this page

20 lat FSO

02 listopad 2018 Written by o samochodach 2248
20 lat FSO
Dwadzieścia lat FSO.

       Dwadzieścia lat temu, dokładnie - 6 listopada 1951 r. o godz. 14.00, zjechał z taśmy pierwszy samochód osobowy zmontowany po wojnie w Polsce. Było to doniosłe wydarzenie w dziejach polskiej motoryzacji, którą po wojnie zaczęliśmy rozwijać właściwie zupełnie od nowa.
      Powojenna historia polskiego samochodu osobowego zaczęła się 31 lipca 1948 r., kiedy ówczesny Minister Przemysłu i Handlu podjął decyzję o budowie w Warszawie Fabryki Samochodów Osobowych. Zakładano, że fabryka ma produkować rocznie około 18 tysięcy pojazdów, pracując systemem dwuzmianowym. Po podpisaniu porozumienia licencyjnego z firmą Fiat, w sierpniu 1948 r. rozpoczęto prace budowlane.
Budowano fabrykę według dokumentacji włoskiej. W rok później, na skutek zaostrzenia sytuacji międzynarodowej i wprowadzenia embarga na dostawy z krajów zachodnich do krajów socjalistycznych, doszło do zerwania umowy z Fiatem.
Wytworzyła się trudna sytuacja, nie mieliśmy doświadczenia ani w budowie tego typu fabryki, ani w produkcji nowoczesnych samochodów osobowych.
      O pomoc zwróciliśmy się do Związku Radzieckiego. W styczniu 1950 r. została podpisana umowa z ZSRR o budowie fabryki samochodów osobowych.
Zdolność produkcyjna fabryki miała wynosić 25 tysięcy pojazdów rocznie. Związek Radziecki udostępnił nam licencję na model samochodu Pobieda, który wytwarzano w mieście Gorkij. Był to wtedy nowoczesny zwarty samochód o konstrukcji samonośnej nadwozia, 4 - drzwiowy, 5 - miejscowy. M-20 Pobieda miała 4-cylindrowy dolnozaworowy silnik osiągający moc 50 KM przy 3600 obr./min Prędkość maksymalna pojazdu wynosiła 105 km/h, a zużycie paliwa 11 1/100 km przy prędkości 50 - 60 km/h. W ciągu 5 lat opanowano całkowicie produkcję samochodów i od 1956 r. wytwarzano już wszystkie elementy pojazdów w Polsce.
Równocześnie Warszawa była stale modernizowana, uruchomiono nawet produkcję wozów pochodnych - w 1956 r. sanitarki, a w rok później samochodów dostawczych.
W 1957 r. w FSO zaczęto produkcję nowego, w założeniach popularnego, samochodu Syrena.
      Z upływem lat Warszawa starzała się, szczególnie tylna część nadwozia nie mogła już się podobać. Rok 1964 przyniósł radykalne zmiany, wprowadzono do produkcji zmodernizowane nadwozie pojazdów i Warszawa budowana jest od tego czasu w dwóch wersjach: z silnikiem górnozaworowym - model samochodu 223, i z silnikiem dolnozaworowym - model 224.
      Przełomową datą w historii żerańskiego zakładu był 22 grudnia 1965 r., kiedy zawarta została umowa 2 Fiatem na zakup licencji samochodu średniolitrażowego Polski Fiat 125p. Po podpisaniu tej umowy, rozpoczęła się rozbudowa fabryki, powstały nowe wielkie hale produkcyjne, wprowadzono nowy park maszynowy.
Dla produkcji nowego samochodu trzeba było również wygospodarować i przystosować istniejące powierzchnie produkcyjne W tym celu przeniesiono do kilkudziesięciu zakładów przemysłu kluczowego i terenowego produkcję 3300 zespołów i części samochodowych wszystkich odmian i modeli produkowanych na Żeraniu samochodów. W bardzo krótkim czasie, bo w ciągu 22 miesięcy po ratyfikowaniu kontraktu z Fiatem, 28 listopada 1967 r. zmontowany został pierwszy Polski Fiat.
       Obecnie Polski Fiat jest już rzeczywiście polski, gdyż wytwarzany jest w 90% z krajowych elementów.
Prowadzona jest również współpraca kooperacyjna z zakładami Cryena Zastawa w Jugosławii, skąd otrzymujemy niektóre zespoły do Polskiego Fiata, jak np. mosty tylne i chłodnice w zamian za dostarczane do Jugosławii w skrzyniach nie zmontowane samochody. Montowane na miejscu u odbiorcy pojazdy noszą nazwę Polska Zastawa.
Jak pomyślnie rozwija się produkcja licencyjnego samochodu, wskazują liczby: jeśli w 1968 r. wyprodukowano 7101 wozów, to w 1969 r. -14 735, a w 1970 r. - 31 983 (razem ze standartami). W tym roku rynek otrzyma ok. 52 tysięcy Polskich Fiatów.
      Rozbudowa fabryki związana z uruchomieniem produkcji Polskiego Fiata odbywała się w trudnych warunkach, bez przerywania produkcji samochodów dotychczas wytwarzanych. Mało tego, w tym trudnym okresie zmodernizowano podstawowe zespoły samochodu Syrena. Po przerwie wakacyjnej '16 sierpnia 1966 r. uruchomiono produkcję samochodu Syrena 104 z nowym napędem - silnik 3-cylindrowy, 4-biegowa synchronizowana skrzynia przekładniowa. Dzięki tym ulepszeniom Syrena oddaliła się od nadanego jej w fabryce określenia "wielka improwizacja" i stała się już prawie samochodem.
      Syrena nie jest wprawdzie towarem eksportowym, ale zaspokaja dotychczas w głównej mierze rynek krajowy. Cenne dewizy zbierają Warszawa i Polski Fiat.
Samochody z Żerania znane są we wszystkich krajach socjalistycznych i w wielu kapitalistycznych. Wozy żerańskie kupują m.in. Wenezuela, Kolumbia, Austria, Grecja, Holandia, Dania, Finlandia, Tunezja, Liban, Arabia Saudyjska i inne. W ubiegłym roku nastąpił 5-krotny wzrost eksportu wozów z FSO. Najwięcej sprzedaje się za granicę Polskich Fiatów, ich eksport w tym roku wyniesie 23,3 tyś. , sztuk. Dynamiczny rozwój eksportu pozwala przypuszczać, że w 1975 roku FSO sprzeda za granicę wyroby wartości 325 min zł dewizowych. Oznacza to, że w ostatnim roku bieżącej 5-latki co drugi wyprodukowany w FSO samochód wędrować będzie za granicę.
      W niedalekiej przyszłości Fabryka Samochodów Osobowych w Warszawie ma skoncentrować się na produkcji tylko jednego modelu samochodu Polskiego Fiata z jego pochodnymi. Podyktowane to jest nie tylko przesłankami ekonomicznymi, lecz również i technicznymi. Polski Fiat musi być stale modernizowany wobec wzrastających wymagań dotyczących konstrukcji i bezpieczeństwa jazdy oraz jakości produkcji. Już w przyszłym roku zostanie podjęta produkcja odmian Polskiego Fiata - kombi i sanitarki.
Dla potrzeb rynku krajowego przewiduje się uruchomienie produkcji, obok dotychczasowego standartowego pojazdu, także jego odmiany ekonomicznej. Zwolnione pomieszczenia produkcyjne po Warszawie i Syrenie umożliwią zwiększenie ilości wytwarzanych Polskich Fiatów, a nakłady inwestycyjne przeznaczone zostaną na zakup dodatkowego wyposażenia.
      Duże środki przeznaczy się natomiast na rozbudowę zaplecza socjalnego. Już dzisiaj Zakład dysponuje własną przychodnią lekarską, wraz ze szpitalem na 28 łóżek i oddziałem rehabilitacji przemysłowej, własnym sanatorium profilaktyczno-leczniczym oraz ośrodkami wypoczynkowymi w Augustowie i Pomiechówku.
      Dzisiejsza Fabryka Samochodów Osobowych to największy zakład motoryzacyjny w Polsce zatrudniający ponad 16 tysięcy pracowników, którzy wytwarzają 310 pojazdów dziennie.
Tegoroczna produkcja fabryki osiągnie ponad 90 tysięcy samochodów. Z taką ilością budowanych wozów FSO liczy się już w skali europejskich producentów samochodów. O dynamice rozwoju FSO świadczy fakt, że całoroczną produkcję z lat 1952-54 wykonuje ta fabryka obecnie w ciągu 5 dni.

Młody technik
Last modified on wtorek, 14 listopad 2023 13:59