Print this page

Rysiami po Indonezji

01 listopad 2018 Written by o jednośladach 2834
Rysiami po Indonezji
Przygotowując się do badań przyrodniczych w krajach tropika1nych postanowiliśmy z Bohdanem Pisarskim moim współpracownikiem. zabrać ze sobą lekkie mopedy, które rozwiązałyby nam problem swobodnego poruszania się na badanym terenie bez wydatkowania dewiz. Wybór padł na pojazd MR-1 Ryś których produkcję rozpoczęły właśnie w tym czasie Zakłady Metalowe Wrocław - Zakrzów. Dzięki uprzejmości Dyrekcji Zjednoczenia Wyrobów Precyzyjnych i Dyrekcji ZM - Zakrzów. Wypożyczono nam dwa mopedy na cały okres naszej podroży. W zamian zobowiązaliśmy się przedstawić szczegółowe sprawozdanie z przebiegu eksploatacji.
Mopedy po powrocie miały być zwrócone i poddane analizie zużycia czyści. Dane te interesowały producenta, zaś wyjazd nasz został potraktowany jako jedna z wielu prób powiązanych z wypuszczeniem na rynek nowego sprzętu.
Naprawdę otrzymaliśmy normalne, seryjne pojazdy (Nr ramy 2449 i 2569), bez żadnych przeróbek czy ulepszeń. Poza tym otrzymaliśmy pewną ilość części zamiennych, Docieraliśmy je jeszcze w Polsce, w mroźne grudniowe dni 1958 r. Po dotarciu Rysie były poddane przeglądowi w fabryce, a następnie w dniu 16-tego lutego ub. roku załadowaliśmy je w Gdyni na statek i odpłynęliśmy do Djakarty.( pisownia oryginalna).
W Indonezji użytkowaliśmy mopedy bez wprowadzania poważniejszych zmian. Jako paliwa używaliśmy mieszanki benzynowo-olejowej w stosunku 1:20. W skrzynce biegów stosowaliśmy olej Lux 7 S (stosowany przy silnikach okrętowych, otrzymany jeszcze na statku). Świece produkcji krajowej miały wartość cieplną 175. Dla poprawienia chłodzenia jeździliśmy bez owiewek osłaniających silnik.
Drogi w Indonezji, poza niektórymi trasami są na ogół dobre (asfalt nie topiący się pomimo silnych upałów). Jednakże znaczna część trasy przebiegała w terenie górskim, była więc ciężka, tak dla mopedów jak i dla nas.
Warunki tropikalne sprowadzają się przede wszystkim do dużej wilgotności powietrza i upałów. W dzień temperatura wynosiła około 35 C, w nocy opadach nieco poniżej 30°C. Cały czas, było duszno i parno. Wilgotność była tak duża, że pleśniało i psuło się nam wszystko; buty, ubranie, książki, a także sprzęt precyzyjny - aparaty fotograficzne i radiowe.
Mimo tak ciężkich warunków mopedy spisywały się bardzo dobrze. Nieznaczne przegrzewanie silnika występowało jedynie w ciągu pierwszych dni oraz przy bardzo stromych i długich podjazdach. Średnia szybkość, na płaskiej drodze o dobrej nawierzchni wynosiła 40 km/godz. i utrzymywaliśmy ją na trasach 40 i 60 kilometrowych. Nie była to jednak górna granica szybkości. Przy wyprzedzaniu i na krótszych odcinkach osiągałem 90 km/godz. Były jednakże dni bardziej upalne, kiedy trudno było przekroczyć granicę 45km/godz. Tak więc górna granica szybkości w warunkach tropikalnych waha się od 45 km/godz. do 60 km/godz. (w dniach i porach nieco chłodniejszych). Na stromych wzniesieniach szybkość oczywiście spadała do 20, 10 a nawet i 5 km/godz., jednakże Ryś w praktyce wjeżdżał niemal wszędzie, pokonując podjazdy, na których i samochody miewały trudności.
Mopedy były użytkowane wyłącznie jako środek lokomocji przy prowadzeniu badań, nie mieliśmy natomiast czasu na jakieś większe wycieczki czy rajdy. Normalna trasa dzienna wynosiła około 40 km. i rzadko przekraczała 100 km. Za to użytkowaliśmy je bez względu na rodzaj trudności terenowych. Tak więc chyba ze dwadzieścia razy przebyliśmy górzystą 44 km trasę z Tjibulanu (gdzie była nasza baza) do Bogoru (gdzie pracowaliśmy pewien czas w miejscowym ogrodzie botanicznym). W powrotnej drodze, na odcinku 22 km pokonywało się 590 m różnicy poziomów. Niemal bez przerwy w górę. Próbowaliśmy również jazdy przez sawannę (bujne trawy, wśród których pojedynczo lub małymi grupkami rosną nikłe drzewa i krzewy). Jechaliśmy wąską kamienistą ścieżką wśród wysokich traw. które plątały nam się w szprychach kół i zasłaniały nierówności ścieżki. Krzewy i trawy miały około metra wysokości, ich gęstwina uniemożliwiła w końcu jazdę. Po przejechaniu zaledwie 3 km, co zajęło nam prawie godzinę czasu, posiniaczeni i podrapani przez liczne wywrotki. musieliśmy sromotnie zawrócić. Na drogę tę porwaliśmy się wprowadzeni w błąd mylnymi informacjami, Potem nasz informator pokonywał tę samą drogę terenowym Willis-em w zawrotnym tempie 4km/godz... słuchając jego klątw i żalów odczuwaliśmy prawdziwą satysfakcję.
Najcięższą jednak próbą była 127 kilometrowa trasa na wyspie Bali z Gilimanuk do Denpasaru, a następnie powrót. Szosa biegła terenem
falistym głębokimi jarami, gdzie szosa ostro opadała na same dno jaru, załamywała się pod kątem prostym na wąskim mostku przerzuconym nad potokiem i znowu wznosiła się ostro pod górę. Takcie jary następowały co chwilę, jeden po drugim. Na całej trasie mieliśmy zaledwie 40 km asfaltu, około 40 km. zniszczonej nawierzchni tłuczniowej i 90 km "kocich łbów". Jazda w obie stromy odbywała się początkowo w upale, potem w niezwykle silnej tropikalnej ulewie, wreszcie gdy deszcz przestał padać po błocie i kałużach. Na takiej trasie nawet pięknie pejzaże wyspy, otoczonej błękitnymi południowymi morzami, nie robiły na nas specjalnego wrażenia.
Droga z Gilimanuk nadwerężyła nieco silniki. jeszcze więcej partaccy mechanicy z Denpasaru, którym powierzyliśmy przegląd techniczny. Wynik przeglądu okazał się smętny. W mopedzie Bohdana nastąpił przeciek oleju do skrzynki korbowej przez uszczelkę Simmera. Mechanicy "załatali" go tak, że już po dwudziestu kilometrach odmówił się z jeszcze większą siłą, zarzucając świecę olejem i uniemożliwiając dalszą jazdę. Ujawniło się to w czasie drogi powrotnej i ponieważ nie było innego wyjścia, byłem zmuszony wziąć na hol uszkodzony moped.
Tak więc, na opisanej wyżej drodze, po stromych pagórkach. i głębokich jarach, po wyjątkowo złej nawierzchni w upale, deszczu i błocie holowałem na półtorakonnym mopedzie, drugi pojazd obciążony 80-cio kilogramowym kolegą i dalszymi 20 kg bagażu. Jazda była makabrycznie ciężka - wystarczy pawiedieć, że najgorsze odcinki 20 i 30 kilometrowe pokonywałm wyłącznie na pierwszym biegu. To, że mój Ryś pokonał całą trasę w opisanych warunkach, i że patem nadal był na chodzie, wystawia moim zdaniem najlepsze świadectwo wytrzymałości i sprawności, pojazdu.
Czy nie mieliśmy jednak awarii, czy w trakcie jazdy nie powychodziły usterki i niedociągnięcia produkcyjne (pomijam tu ów pechowy przeciek, spowodowany wyjątkowo ciężkimi warunkami i partacką robotą mechaników w Denpasarze)? Oczywiście były i mamy je dokładnie spisane, ponieważ po każdej jeździe, na gorąco zapisywaliśmy wszystkie dane potrzebne dla producenta. Przede wszystkim mieliśmy kłopoty z cięgnami Bowdena sprzęgła i gazu. Linki przesuwały się z oporem w pancerzach i dość urywały się końcówki: co 400 km którąś linkę trzeba było lutować. Przy upadkach kilkakrotnie zgięty się nam pedały, a przy transporcie złamał się przełącznik stacyjki, który niestety nie był wyjmowany. Przy wstrząsach zgubiliśmy korek od zbiornika. W podobnych okolicznościach oberwał się sygnał. Ponadto nawaliły nam obydwa liczniki, produkowane przez zakłady w Błoniu. Przez cały czas mopedy zużywały nieco powyżej 3l paliwa na 100 km; to powiększone zużycie było jednak wywołane prawdopodobnie nienormalnymi warunkami eksploatacji. Jak przekonaliśmy się opony krajowe źle znoszą tropikalne warunki, już po 2000 km. praktycznie biorąc przestały nadawać się do użytku.
Na tym kończy się lista usterek i awarii zaobserwowanych w czasie jazdy po Jawie i Bali, jak widać dotyczą one na ogół elementów mniej ważnych; mających mniejszy wpływ na samą jazdę.
Na zakończenie warto może jeszcze wspomnieć o wrazeniu jakie, robiły Rysie w Indonezji. Indonezja jest krajem silnie zmotoryzowanym. W 2,5 milionowej Djakarcie kursuje po ulicach olbrzymia ilość samochodów, tysiące rowerów i naprawdę imponująca ilość mopedów wszelkich typów i marek. Natomiast stosunkowo mało widzi się w Indonezji motocykli, co przypomina stosunki panujące w Europie Zachodniej. Możemy śmiało powiedzieć, że Rysie wyróżniały się w tej masie swoją przyjemną, nowoczesną sylwetką, były najładniejszym typem jaki spotkaliśmy w ciągu całej podróży i jako takie budziły powszechną sensację. Oczywiście z początku wszyscy brali je ze czeskie Jawy są przecież trochę podobne do tej popularnej i w Indonezji marki motocykli. Również i sprawność mopedów ciągnących przyczepne wózki z naszym sprzętem i pokonywujących ostre wzniesienia była przyjmowana z uznaniem. Powszechnie podobało się bardzo dobre resorowanie.
Nasze pojazdy nie ustępowały natomiast innym pod względem łatwości obsługi. Wydaje mi się, że Rysie są dobrym sprzętem dla celów turystycznych a także nadają się do niektórych prac badawczych prowadzonych w terenie. Są lekkie i doskonale można je przerzucać koleją na dalsze odległości, wytrzymałe. dość silne i dobrze resorowane. Dzięki prostej budowie są bardzo łatwe i wygodne w obsłudze. Krótko mówiąc dobry pojazd na niezbyt długie (100-200km) odległości.
 
Z Motor z 1960 roku.




- Dane techniczne Ryś MR1 -

Konie mechaniczne - słów kilka o Rysiu Żaku Komarze

Wiecej na ten temat - Nim Ryś ryknie

Badanie drogowe mopedu RYŚ

Last modified on sobota, 18 listopad 2023 22:45
Administrator

Latest from Administrator

Related items