Zasiądźmy więc za kierownicą mopedu Komar typ 2350. Od razu da się zauważyć, że kierowca o wzroście 185 cm opierając nogi na podnóżkach ma jednocześnie kolana niemal pod brodą. Jazda w takiej pozycji na dłuższej trasie staje się męcząca. Wydaje się że wprowadzenie regulacji wysokości kanapy, poprawiło by znacznie komfort jazdy i pozycję kierowcy, choć zdaję sobie sprawę , że musi to pociągać za sobą zmiany konstrukcyjne ramy. Kierownicę można obracać w uchwytach dostosowując jej położenie do pozycji i wzrostu kierowcy. Dźwigienki hamulca ręcznego wykonane są z lekkiego stopu, lecz nie posiadają na końcach zabezpieczenia swych ostrych krawędzi. Umieszczone są wygodnie na kierownicy i pozwalają na łatwe sterowanie hamulcem ręcznym i sprzęgłem. Liczby oznaczające włączony bieg są mało widoczne , zwłaszcza podczas jazdy nocnej. Mało wprawiony użytkownik musi odwracać swoją uwagę od tego co się dzieje na jezdni , patrząc na rodzaj włączonego biegu. Może to doprowadzić do wypadku jeżeli pojazdem kieruje niedoświadczony kierowca. Pojazd ten przecież przeznaczony jest przede wszystkim dla młodzieży. Umieszczenie hamulca nożnego jest bardzo wygodne , łatwo go zawsze odnaleźć pod zelówką buta.
SILNIK
Jednocylindrowy dwusuwowy silnik S38 ZB4 z przepłukiwaniem zwrotnym , osadzony jest w ramie za pomocą dwóch śrub M8 przechodzących przez tuleje gumowe, które amortyzują jego drgania. Głowica i kadłub silnika odlane są z lekkiego stopu. Między głowicą a cylindrem umieszczono uszczelkę azbestową miedzianą zaś między cylindrem a obudową silnika papierową nie jest to najszczęśliwszym rozwiązaniem, bowiem po krótkiej nawet eksploatacji należy ją wymienić na nową . Oba czopy wału korbowego są ułożyskowane w kadłubie przy zastosowaniu łożysk kulkowych. Trwałość układu napędowego oceniana jest przez producenta na 18 000 km. Rozruch nożny silnika stanowi nowość w dotychczasowych konstrukcjach ZZR. Dźwigienka rozruchowa o dość dużym promieniu pozwala na łatwe uruchomienie silnika . Praktycznie silnik zaczyna pracować za pierwszym naciśnięciem dźwigni. Jeżeli wystąpią jakiekolwiek niedomagania układu zapłonowego , powstają trudności w rozruchu.
Na wolnych obrotach silnik pracuje bez drgań, lekkie zwiększenie obrotów powoduje przeniesienie drgań z silnika na ramę , które ustępują po rozpoczęciu jazdy. Przed rozruchem zimnego silnika, należy trzykrotnie nacisnąć przycisk pompki rozruchowej gaźnika w celu napełnienia komory pływakowej . Pewne kłopoty sprawia kurek paliwa. W badanym mopedzie kilkakrotnie był wymieniany. Podstawową wadą jest jego nieszczelność oraz nadmierna długość. Kurek łatwo zaczepić nogą, zamykając dopływ paliwa do silnika, w gorszym przypadku można rozerwać nogawkę spodni. SPRZĘGŁO SKRZYNIA BIEGÓW
W Komarze zastosowano sprzęgło dwutarczowe , pracujące w oleju. Siła , jaka jest potrzebna do odłączenia sprzęgła jest minimalna. Biegi łatwo się przełączają tak w górę jak i w dół. Skrzynia biegów dwubiegowa, umieszczona jest w kadłubie silnika. Przełożenia są odpowiednio dobrane. Stałe zazębianie kół zębatych jest sterowane ruchomymi przesuwkami Z kołem zębatym wałka pośredniego współpracuje koło zębate rozrusznika (z = 25). Napędzane jest przez wałek i dźwignię rozruchową. Naciśnięcie dźwigni rozruchowej powoduje przekazanie napędu przez wałek rozruchowy na koło zębate rozrusznika i dalej na wał korbowy . Pozwala to na łatwiejszy rozruch, dzięki korzystniejszemu przełożeniu między kołem zębatym rozrusznika i wałem korbowym. TRZYMANIE SIĘ DROGI
Moped Komar jest pojazdem w pełni bezpiecznym. Dzięki dobremu zawieszeniu i niskiemu położeniu środka ciężkości można pokonywać zakręty z maksymalną prędkością. Pewne kłopoty sprawia prowadzenie pojazdu po gruncie piaszczystym. Tutaj tył zaczyna "tańczyć", co zmusza kierowcę do koncentracji. Zjawisko to ustępuję, jeżeli mamy dociążone tylnie koło W zasadzie jest to pojazd na każdy rodzaj drogi. Wydaje mi się że ze względu na swoje zalety, powinien bardziej być propagowany na wsi.
OSIĄGI
Na odcinku 1000m badany motorower osiągnął w obydwu kierunkach przeciętną prędkość 39,8 km/godz. Kierowca o masie 80kg prowadził go w pozycji lekko pochylonej. Przy tej prędkości opory aerodynamiczne raczej nie odgrywają dużej roli, poza tym jest to pozycja możliwie najwygodniejsza. Przyśpieszenia można uznać za dobre. Maksymalną prędkość osiągnęliśmy w 23. sek. Jest to szczególnie ważne w ruchu miejskim gdzie chodzi o szybkie zjechanie ze skrzyżowania. HAMULCE
Układ hamulcowy jest bardzo efektywny . Zastąpienie sposobu uruchamiania pedałami- układem typowo motocyklowym (drążek i pedał hamulcowy po prawej stronie) znacznie poprawiło czas reakcji a tym samym zmniejszyło długość drogi hamowania. Przy użyciu dwóch hamulców droga hamowania wynosi 9,9m z prędkością maksymalną.
ZUŻYCIE PALIWA
Zużycie paliwa łączy się ściśle ze sposobem eksploatacji. W warunkach jazdy miejskiej przy ciągłych zrywach i hamowaniu, badany moped spalał 2,5 litra na 100km . Przy jeżdzie płynnej z prędkością nie większą niż 30km/godz. 1,9-2,1 litra/100m w zależności od temperatury otoczenia. W warunkach drogowych w czasie jazdy z prędkością maksymalną 2,31 na 100 km. Średnie eksploatacyjne zużycie paliwa wynosi 2,0 l/100 km. Komar był eksploatowany na Etylinie LO 78 i oleju Lux 10 w stosunku 1:25. Zbiornik paliwa mieści 6,25 litra paliwa. Przy wlaniu pod korek paliwo wycieka tworząc zacieki. Przydałby się korek bardziej szczelny. Napełnianie zbiornika paliwa do pełna pozwala na przejechanie około 320 km. Rezerwa jest w pełni wystarczająca na dojazd do odległej o 30km stacji benzynowej. OŚWIETLENIE
Konstruktorzy Komara nie pożałowali mu oświetlenia. Ruchomy reflektor o średnicy 100mm jest aż za duży ja na ten rodzaj pojazdu. Moc żarówki zapewnia bezpieczną jazdę nocną. Z tyłu chroni nas solidne światło pozycyjne, które jest widoczne w nocy na około 500m. Przełącznik świateł powinien być usytuowany bliżej rączki na kierownicy tak , aby można go było dosięgnąć kciukiem. To samo dotyczy przycisku sygnału dźwiękowego którego nota będę nie było . Oświetlenia szybkościomierza praktycznie nie ma. Uwaga dla producenta! A może by tak fosforyzowane cyfry i wskazówka(?!)
PRZEWÓZ BAGAŻU
Instrukcja fabryczna dopuszcza obciążenie bagażnika 20 kilogramami bagażu . Tylko jak? Paski, które można otrzymać za drobną opłatą są nie osiągalne . Podczas badań posługiwaliśmy się paskami od spodni kolegów redakcyjnych. Ale nie każdy ma tak uczynnych kolegów. Przy obciążeniu workiem o masie 15kg i dopompowaniu tylniego koła do 2,2at, silnik motoroweru nie odczuwał poważnych dolegliwości. Szybkość maksymalna spadła do 37 km/godz. Szwankowała trochę stateczność , ale nie w sposób uniemożliwiający jazdę. Dwa schowki na narzędzia są niezabezpieczone . Przechowywanie w nich świec czy zapasowych żarówek jest niemożliwe. Zapasową dętkę w przypadku dalszego wyjazdu wieszamy na kierownicy…. Bo gdzie ją schować? ŁATWOŚĆ OBSŁUGI
Dostęp do gaźnika, świecy , iskrownika czy łańcucha napędowego jest bardzo prosty. Odkręcając dwie boczne pokrywy serce motoroweru staje przed nami otworem. Regulacja cięgieł sprzęgła i hamulca jest łatwa. Ustawienie momentu zapłonu przez przekręcanie podstawy iskrownika nie sprawia kłopotów i nie trzeba do tego dodatkowego przyrządu . Obsługę sprzęgła i iskrownika należy powierzyć stacjom ASO. Bieżącą konserwację można wykonać we własnym zakresie. Użytkownika nie powinna przerażać duża ilość punktów smarowania. O łatwości tej czynności świadczy fakt , że podczas badań całkowity przegląd ze smarowaniem trwał 1 godz. ZABEZPIECZENIE
Praktycznie przed kradzieżą - żadne. Wyłącznik zapłonu nie może służyć jako zabezpieczenie pojazdu na postoju. W praktyce stosowaliśmy solidną kłódkę z łańcuchem. Narzędzia pozostawały na pastwie losu.
TRWAŁOŚĆ POWŁOK OCHRONNYCH I LAKIEROWANYCH
W okresie badań drogowych nie zauważyliśmy żadnych śladów ataku korozji na częściach powleczonych powłokami ochronnymi. Natomiast jakość powierzchni lakierowanych pozostawia dużo do życzenia. Na przednim błotniku występowały odpryski i drobne pęknięcia powłoki. Lakier na tylnym błotniku zmatowiał po miesięcznej eksploatacji motoroweru.
ODMIANY W STOSUNKU DO MODELU PODSTAWOWEGO
Rok 1960. Powstaje nowa rodzina mopedów KOMAR. Model podstawowy o wyglądzie roweru z silniczkiem nosił nr 2300. Do tej konstrukcji po dłuższych próbach eksploatacyjnych wprowadzono szereg zmian poprawiających niezawodność i wygląd. Zmiany te doprowadził w roku 1965 do powstania modelu Komar typ 2320. Posiadał on jednorurową ramę o obniżonej części środkowej. Niewielka masa jak i pedały służące do uruchamiania silnika i hamowania pojazdu nadawały mu cechy jeszcze bliskie rowerowi. Rok 1969. W wyniku dalszego unowocześnienia modelu 2320, powstaje Komar 2 typ 2330. W nowym modelu zastąpiono dotychczasową ramę rurowo - tłoczona, sztywne zawieszenia koła tylniego zastąpiono zawieszeniem wachaczowym o skoku 60 mm . W miejsce siodełka typu rowerowego wprowadzono siodełko kanapowe. Głębsze błotniki skrytki na narzędzia i dodatkowe oblachowanie nadają mopedowi ładniejszą linię . 1970 r. Dalsza modernizacja doprowadziła do powstania modelu Komar 3 typ 2350 badanego w naszej redakcji. Jest to typowy MOKIK - czyli mały motocykl. Pedały zostały zastąpiono podnóżkami zastosowano nożny rozrusznik. Układ hamulcowy dotychczas sterowany pedałami zmieniono na typ motocyklowy
Pomiary drogowe
Pomiary statyczne i drogowe przeprowadzone na seryjnym mopedzie Komar-3 typ 2350 nr silnik 013275, nr ramy 186590, wyprodukowanym w maju 1974 r, Moped dostarczył do badan Ośrodek badawczo-Rozwojowy Pojazdów Jednośladowych Fabryki Predom - Romet w Bydgoszczy. Podczas pomiarów stosowano benzynę LO 78 z olejem Lux-10 w stosunku 25:1. nastawy silnika fabryczne. Obciążenie 1 osoby o masie 80kg , wzroście 185. Warunki atmosferyczne; temperatura powietrza 22 *C , wiatr boczny 1,3m/sek., ciśnienie barometryczne 750 mm Hg. Wilgotność 85%
SZYBKOŚĆ MAKSYMALNA 39,7km/godz.
Szybkość maksymalna przy lekko pochylonej pozycji kierowcy 39,7km/godz. ( średnie z dwóch kierunków jazdy). Szybkość maksymalna podana przez producenta 40km/godz. ZAKRESY SZYBKOŚCI NA BIEGACH
Zakresy szybkości na biegach pierwszym i drugim obrazuje wykres. Czarne pola określają faktyczna prędkość mopedu na poszczególnych biegach . Za szybkość minimalna przyjęto szybkość, przy której praca silnik jest równa.
DOPUSZCZALNE SZYBKOŚCI NA BIEGACH
Fabryka zaleca , aby na pierwszym biegu jechać z prędkością do 15km/godz. Na drugim z maksymalną ( szybkość maksymalna można rozwijać po przejechaniu 100km). Jazda na drugim biegu z prędkością niższą niż 15km/godz. Powoduje szarpania i drgania układu napędowego.
PRZYŚPIESZENIE OD 0 DO 39,7KM/GODZ. - 23SEK. Pomiar przyśpieszeń wykonano ze startu stojącego i metodą lotną , na odcinku 400m . Czas 23sek. Jest czasem średnim z dwóch pomiarów , przeprowadzonych na nawierzchni asfaltowej, w dwóch kierunkach
CZAS ROZPĘDZANIA:
0 - 200 m - 24 sek.
0 - 400 m - 41,1 sek.
0 - 39,7 km/godz. - 23,0 sek.
I bieg 0 -20km/ godz. - 7.0 sek.
II bieg - 20- 39,7km/godz. - 15, 0 sek.
POMIAR DROGI HAMOWANIA
Pomiaru drogi hamowania dokonano na nawierzchni asfaltowej suchej przy szybkości maksymalnej. W dwóch kierunkach jazdy przy użyciu hamulca ręcznego , nożnego( tylnego) i obu hamulców razem
ZUŻYCIE PALIWA
Badanie zużycia paliwa przeprowadzono na drodze o nawierzchni asfaltowej o długości 1000m. BŁĄD WSKAZAŃ SZYBKOŚCIOMIERZA
Zestawienie daje porównanie wskazań szybkościomierza mopedu z szybkością rzeczywistą. Pomiary statyczne
ZWROTNOŚĆ
Mierzono najmniejszą średnicę zawracani mopedu, wykonując najciaśniejszy zakręt w prawo i lewo
SZCZEGÓŁOWE DANE TECHNICZNE
Marka: KOMAR -3
Typ: 2350
Producent: Zjednoczone Zakłady Rowerowe Predom Romet w Bydgoszczy
Silnik; Zakłady Metalowe im. T. Dąbala Nowa Dęba
Rok produkcji: 1974
GAŻNIK
Typ GM 12 F o przelocie 12 z filtrem siatkowym mokrym połączonym złączką gumową z rurą pod-siodłową ramy, która stanowi tłumik szmerów ssania INSTALACJA ZAPŁONOWA
Zapłon od iskrownika - prądnicy 17 W/6V, odstęp miedzy stykami przerywacza 0,3 - 0,4mm Kąt wyprzedzenia zapłonu 27* co odpowiada 3mm przed ZZ. Regulacja kąta wyprzedzenia zapłonu prze przekręcenie podstawy iskrownika. Świece zapłonowe " Iskra" 14 o 225 M14 lub F 80 wg KLG. Odstęp miedzy elektrodami 0,5 - 0,6mm. INSTALACJA ELEKTRYCZNA
Prądnica iskrownik 6V/17W. Włącznik świateł i zapłonu w obudowie reflektora. Reflektor o średnicy 100mm i żarówka dwuwłókową 15W/15W/6W. Przełącznik świateł drogowych i przycisk sygnału dźwiękowego znajdującego się przy lewej rączce kierownicy.
SPRZĘGŁO
Dwutarczowe mokre osadzone na prawym czopie wału korbowego. Okładziny cierne wykonane z tworzywa azbestowo- kauczukowo- fenolowego.
SKRZYNIA BIEGÓW
Dwubiegowa , z ręczną zmianą biegów. Koła zębate skrzyni biegów w stałym zazębieniu. Przeniesienie napędu ze sprzęgła na skrzynie biegów kołami zębatymi o ilości zębów 52 i 12 - przełożenie 4,75. Przeniesienie napędu ze skrzyni biegów na tylne koło łańcuchem rolkowym 1,5 x 4,88 o 108 ogniwach pracującym na kołach zębatych zdawczym 12 zębów i odbiorczym kole 35 zębów , przełożenie 2,805 . Przełożenie skrzyni biegów I b - 1:1,92 całkowite 1:26,6, IIb - 1:1 całkowite 1:13, 9.
RAMA
Rama rurowo - tłoczona spawana elektrycznie . W części przedniej znajduje się główka ramy z zamocowaniem na kierownicę . Siodło pojedyncze , mocowane do rury pod - siodłowej. W części tylniej element ramy jest tłoczony i przyspawany do rury nośnej.
ZAWIESZENIE
Koło przednie - wahacz krótki pchany, ze sprężynami jako elementem resorującym. Skok koła 50 mm. Koło tylne i teleskopowe elementy resorujące bez elementów tłumiących. Skok koła 60mm.
HAMULCE
Hamulcem ręczny i nożny mechaniczny szczękowy. Średnica bębnów 97mm. Szerokość okładzin hamulcowych 20 mm. Hamulec ręczny sterowany cięgłem elastycznym z kierownicy , nożny pedałem typu motocyklowego.
KOŁA I OGUMIENIE
Koła szprychowe o 40 szprychach z obręczami 23" . Ogumienie 23x2.25. Ciśnienie powietrza w ogumieniu : przód 1,7 tył 1,9 atm.
POJEMNONOŚCI
Pojemność zbiornika paliwa 6,25l. Rezerwa 0,5litra . Skrzynia biegów 0,5 litra oleju Lux 10 lub równoważnego.
CZYNNOŚCI OBSŁUGOWE
7 punktów smarowania smarem stałym ŁT-1 (sworzeń wahacza , przegub sprężyny wahacza , łożyska widelca , łożyska piast , rączka biegu i gazu , sworzeń rozpieracza hamulca), 2 olejem silnikowym Lux 10 ( oś przerywacza i poduszka smarownicza przerywacza , linki sterujące) jeden smarem półpłynnym SPL - łańcuch napędowy . Zmiana oleju w skrzyni po 500km, następnie po 5000km . Czynności kontrolno- obsługowe w cyklu 250 , 500, 1000, 5000, 8000km.