Mopedom próbowano stawiać różne, mniej lub więcej uzasadnione granice, dotyczące ciężaru, mocy, szybkości. Chyba w stosunku do żadnego z pojazdów mechanicznych nie ma tylu różnorodnych przepisów, ca właśnie w stosunku do tego najmniejszego przedstawiciela pojazdów samochodowych. W Polsce moped nie może przekraczać szybkości 40 km/godz. Tuż za miedzą, w NRD, za moped uważa się pojazd o mocy 3,4 KM i nominalnej szybkości maksymalnej 60 km/godz. (w praktyce nawet większej)!!! Ciekawym szczegółem jest jeszcze i to, że w Polsce moped musi mieć tablicę rejestracyjną z numerem, podczas gdy w NRD jest to zbędne. W obu przykładach intencją władz było stworzenie pojazdu prostego, taniego, którego osiągi pozwalałyby na oddanie go w ręce niewprawnego kierowcy. Jak widzimy, zdania co do rozsądku początkującego kierowcy są różne.
-
Moped dzisiejszy w wielu punktach odbiega od pierwotnego ideału. Zastosowano w nim wielobiegowe przekładnie, resorowanie tylnego koła. stworzono wersje dwuosobowe. Wszystko to spowodowało odpowiedni wzrost ciężaru, a zatem
1 ceny sprzedażnej. Nie dziwi więc nas, że konstruktorzy ZZR w Bydgoszczy opracowując kilka lat temu nowy moped, postanowili odrzucić rozwiązania skomplikowane na rzecz prostszych, aby tylko zapewnić jak najniższą cenę i 'tym samym zdolność konkurowania z najtańszymi motocyklami.
Komar otrzymał pojedynczą rurową ramę, silnik z dwubiegową skrzynią przekładniową, nieresorowane koło tylne i proste siodełko typu rowerowego, wyposażone w jakąś sprężynę. Jak wszystkie mopedy. tak i Komar ma pedały. Początkowo trudno zrozumieć dlaczego właśnie je zastosowano zamiast prostszego rozrusznika dźwigniowego. Pedały wymagają bowiem stosowania sprzęgła jednokierunkowego, a poza tym same też coś niecoś kosztują. Są jednak potrzebne przy pokonywaniu wzniesień! Gdy obroty silnika spadną, o powodzeniu próby wjazdu na wzniesienie decyduje suma momentu obrotowego wywieranego przez nogi kierowcy i resztek momentu obrotowego silnika, jakie przy tych małych obrotach zdolny jest on jeszcze dostarczyć. Pedały są więc złem koniecznym i gdyby nie ich rola napędu pomocniczego z chęcią byśmy z nich zrezygnowali.
Rozruch
Rozruch silnika nie był taki łatwy, jak by można sobie tego życzyć. Niepowodzenie pierwszej próby oznacza konieczność ponownego ustawienia któregoś z pedałów w położenie wyjściowe, przy czym nie bardzo wiadomo czy robić to ręką, czy stopą. Istnieje również możliwość przeprowadzania rozruchu przez rozpędzenie mopedu pedałami, włączenie II biegu i puszczenie sprzęgła. Jest to jednak metoda kłopotliwa, gdyż przełożenie między pedałami a kołem jest b. "wolne".
Ruszanie z miejsca na poziomej nawierzchni nie nastręcza żadnych trudności. Pod górkę sytuacja jest gorsza. Komar Jest Jednakże pojazdem tak lekkim, że przy ruszaniu w trudniejszym warunkach łatwo nadać mu pewną szybkość początkową, Silnik
Silnik pojazdu ma dość zabawny dźwięk, miły dla ucha. W pojeździe zastosowano pomysłowy tłumik szumu ssania. Filtr gaźnika połączony jest krótką rurką gumową z rurą podsiedzeniową ramy i powietrze zasysane jest do silnika spod sie-óteenia. Elastyczność Jednostki napędowej niewielka do normalnej eksploatacji jednakże dwa biegi wystarczają. Zestopniowanie skrzynki przekładniowej wydaje się być prawidłowe. Na biegu pierwszym osiąga się szybkość 20 km/godz, zaś na biegu drugim Jeździć można Już od szybkości "15 km/godz. Oczywiście, gdyby konstruktorzy chcieli dołożyć trzeci bieg, na pewno byśmy im tego nie odradzali. Można by wówczas dobrać przełożenie pierwszego biegu tak, że pedały stałyby się niepotrzebne.
W pojeździe testowym zamontowaliśmy dla celów porównawczych silnik S38 o powiększonej do 2,2 KM mocy. Szybkość pojazdu wzrosła wówczas do przeszło 55 km/godz. Z jeszcze większym zadowoleniem powitaliśmy znaczne polepszenie się przyspieszeń. Niestety, Kodeks Drogowy ogranicza .szybkość mopedów do 40 km/godz. i pojazd z silnikiem o mocy przekraczającej 1,4 KM uznawany byłby w świetle obowiązujących przepisów za motocykl, wymagający już normalnej rejestracji, prawa jazdy, ubezpieczenia. Zaletą doświadczalnego silnika było wyposażenie go w dźwigniowy rozrusznik nożny, normalnego motocyklowego typu. Tego rodzaju silniki Zakłady ZM Dęba eksportują do Jugosławii. Należy mieć nadzieję, że w przyszłości granica mocy i szybkości dla pojazdów nie wymagających prawa jazdy zostanie podniesiona i silniki o mocy 1,8-2 KM trafią ponownie do naszych mopedów, polepszając ich osiągi, a tym bezpieczeństwo jazdy.
Skrzynka biegów
Zmiana biegów odbywała Się za pomocą rękojeści pokrętnej. Przełączanie biegów łatwe, czasami nieco trudności przysparza znajdowanie położenia biegu jałowe.
Komfort jazdy
Pozycja kierowcy wygodna, choć samo siodełko typu rowerowego do najwygodniejszych nie należy i pod cięższym kierowcą ugina się o cały skok swej sprężyny. Dzięki pedałom istnieje możliwość zmiany położenia nóg w czasie jazdy, tak że nawet na długich trasach o czasie jazdy bez odpoczynku decydować będzie siodełko. Tylne koło mopedu Komar nie jest resorowane, zaś skok koła przedniego - niewielki. Nie pozwala to osiągnąć tego minimum komfortu jazdy, jakiego wymagać należy dzisiaj od każdego pojazdu jednośladowego. Nawet w rowerach pojawiają się już konstrukcje z resorowanym kołem przednim i tylnym!!'. Przy obecnym układzie można wykorzystywać niewielką szybkość maksymalną Komara tylko na drogach o względnie równej nawierzchni. Na bruku, czy na nierównej kostce, każdy kierowca Komara zwalnia niemal do tempa piechura. Należy tu podkreślić konieczność dobierania odpowiedniego ciśnienia w ogumieniu, w zależności od ciężaru jadącego. Ciśnienia, zalecane przez wytwórnię, traktować należy jako orientacyjną wskazówkę. Zbyt duże ciśnienie w przednim kole powoduje przeniesienie większości wstrząsów na kierownicę i ręce kierowcy, zbyt małe przyczynia się do szybkiego pogięcia obręczy.
Komar ma bardzo duży kąt skrętu kierownicy, toteż zawracanie i manewrowanie pojazdem w ruchu ulicznym nie tylko nie nastręcza żadnych trudności, ale jest prawdziwą przyjemnością. Podkreślić tu należy również bardzo mały ciężar pojazdu - 46 kG. W czasie jazdy można więc traktować ten moped dosłownie jak rower, pochylać się ostro w dowolną stronę, ostro zmieniać kierunek jazdy. Pojazd nie kryje w sobie pod tym względem żadnych niespodzianek i tylko na nierównych, oślizłych nawierzchniach wymaga zwiększonej uwagi.
Przedni błotnik pojazdu ma wprawdzie u dołu gumowy fartuszek, lecz u góry wysunięty jest on do przodu na zbyt małą odległość. W efekcie podrywana z mokrej nawierzchni woda rozpryskiwana jest przez koło w powietrzu i trafia na nogi jadącego. Osiągi
Niewielka moc - 1,4 KM - utrudnia poruszanie się w ruchu miejskim. O próbach jakiegoś śmiałego wyprzedzania nie może być mowy, użytkownik Komara musi stale trzymać się tuż, tuż przy prawym krawężniku, a jeśli tego nie czyni, wzbudza zdziwione spojrzenia kierowców innych pojazdów, nie zawsze okazujących zrozumienie swemu koledze. Na szczęście zwrotność mopedu pozwala wychodzić obronną ręką z kłopotliwych nawet sytuacji. Nawet długie odcinki ruchu wielcza bynajmniej przeciętnej! Pojazd jest bardzo wrażliwy na wniesienia oraz na przeciwny wiatr. Uzyskiwane szybkości przeciętne spadają wówczas znacznie.
Komar jest pojazdem jednoosobowym. Umieszczenie nad tylnym kołem bagażnika nie stanowi automatycznego zezwolenia na montowanie tam siedzenia dla drugiego pasażera. Bagażnik służy wyłącznie do przewozu niewielkich pakunków. Niestety, jakże często na naszej wsi widzi się Komary obciążone, oprócz kierowcy, dwoma ogromnymi bańkami z mlekiem. Taka forma eksploatacji na pewno w krótkim czasie doprowadzi do uszkodzenia łożysk lub obręczy koła, względnie pęknięcia szprych. Zużycie paliwa w pojazdach o malej pojemności skokowej silnika jest w bardzo dużej mierze zależne od sposobu jazdy. W przypadku Komara wahania nie były Jednak duże, gdyż nie było i różnic w sposobie eksploatacji! Odkręcaliśmy po prostu zawsze rączkę pokrętną do oporu i koniec. Zużycie wahało się od 2,2 do 2,5 1/100 km. przy czym
pojazd zadowalał się całkowicie paliwem o liczbie oktanowej 70. Zbiornik paliwa o pojemności 5,6 1, ma sprawnie działający kranik z pozycją rezerwy 1 odstojnikiem. Kranik, jakiego od lat nie mogą się doczekać nasze tanie motocykle. Oświetlenie
Instalacja oświetleniowa pojazdu badanego składała się z reflektora o dwuwłóknowej żarówce 15W/15W, dającej światło drogowe i światło mijania, oraz lampy tylnej, zapewniającej jednocześnie oświetlenie tablicy rejestracyjnej. Światło reflektora było wystarczające, biorąc pod uwagę niewielką szybkość maksymalną pojazdu. Wyłącznik świateł połączony z wyłącznikiem zapłonu umieszczony jest w obudowie reflektora Wyłącznik ten popsuł się stosunkowo szybko. Pojazd testowy miał sygnał dźwiękowy, lecz nie elektryczny a mechaniczny - dzwonek rowerowy!! Obecnie montowany jest już sygnał elektryczny na prąd stały czerpany z ogniwa suchego 1,5 V
Jazda w terenie
Komar nadaje się dobrze do jazdy po drogach o nie utwardzanej nawierzchni, pod warunkiem, że nie jest ona zbyt miękka. Mały przekrój opon i niewielka moc silnika uniemożliwiają jednakże Jazdę po piasku. Oczywiście przy jeździe w terenie trzeba być przygotowanym na bardzo silne nieraz wstrząsy, wynikające z braku dostatecznie miękkiego resorowania. Hamulce
Przedni hamulec Komara uruchamiany jest dźwignią na kierownicy, zaś hamulec tylny włączany przez przekręcanie pedałów w kierunku do tyłu. Oba hamulce działają progresywnie, a uzyskiwane opóźnienia są przy obecnych osiągach pojazdu wystarczające. Hamulec tylny pozwala zablokować koła.
Łatwość wykonywania czynności obsługowych, narzędzia
Dostęp do wszystkich elementów silnika, z wyjątkiem gaźnika jest niezwykle łatwy. Pojazd dostarczany jest ze skromniutkim kompletem narzędzi, umieszczonych w torebce rowerowego typu. Niestety, torebka nie ma zamka, trzeba więc jak najprędzej dokupić małą kłódeczkę. Instrukcji napraw na razie brak. Poziom wykończenia
Pojazd ma dość starannie wykonywane powłoki lakierowe i chromowe. Nie stwierdziliśmy poważniejszych śladów korozji na żadnym z elementów mopedu.
Art. z Motor 11 października 1964
Art powstał dzięki Patrykowi i Aleksandrowi
