Uruchamiamy silnik. Nie ma tu (tak jak w Rysiu) odprężnika. operacja jest więc nie skomplikowana, gdyż pedału używa się po prostu jako dźwignia rozrusznika podobnie jak w motocyklu albo też zawzięcie pedałuje i po załączeniu I biegu puszcza dźwignię sprzęgła. Szybkość podróżowania oceniana jest umownie bowiem mopedu nie wyposażono w szybkościomierz, wydaje się że w granicach 38-35 km/godz. silniczek czuje się najlepiej. Można, też utrzymywać. wyższa szybkość na co zezwala nowoczesna konstrukcja cylindra odlanego ze stopu lekkiego z zatopioną żeliwna tuleją. Mniejsze jest wiec ryzyko zatarcia tłoka.
Jazda po nierównych nawierzchniach zupełnie możliwa. Jak na tak prymitywny pojazd resorowanie doskonałe. Przednie koło osadzano na widelcu teleskopowym o skoku 85mm, tylne zawieszone jest na wahaczu, centralnej sprężynie posiada cierny amortyzator tłumiący drgania. Maksymalny skok tylnego koła -80 nim (dla porównania JAWA 555, 50 mm, Komar ,0 mm).
Hamowanie? Jak na rowerze przy pomocy pedałów naciskanych do tyłu oraz naturalnie przy użyciu hamulca ręcznego. Zbiornik paliwa mieści 5,7 1 mieszanki (benzyna Etylina II z olejem Lux 10 lub S-17 w stosunku 20:1; co przy umiarkowanej jeździe wystarcza do przejechania ok. 300 km. Trzeba pilnie baczyć na poziom paliwa w zbiorniku bowiem kurek nie posiada pozycji rezerwy. Jeżeli kierowca Żaka jest mimo ostrzeżeń "zapominalski" w ostateczności może dojechać do najbliższej stacji pedałując jak na rowerze. Żak nie jest zbyt ciężki (około 50kG), przełożenie między silnikiem a tylnym kołem zwalniające (a nie przyśpieszające jak w normalnym rowerze) jazda na pedałach nie wymaga więc dużego wysiłku, choć jest zdecydowanie wolna.
Zewnętrznie moped Żak prezentuje się skromnie, przypominając sylwetką raczej rower. Brak wszelkich osłon, którymi szczyci się jego brat - Ryś. Obudowany jest jedynie węzeł rur nad silnikiem i to tanimi plastykowymi wytłoczkami, z tworzywa sztucznego jest też wykonana osłona tylnego oświetlenia mopedu. Brak też chromowanych ozdobnych listew na zbiorniku paliwa tłumik jest czerniony a nie pokrywany galwanicznie. Mopedy Żak wyposaża się seryjnie w ogumienie z białym obrzeżem. Nad tylnym błotnikiem znajduje się bagażnik do przewozu 5 kG ładunku a za siodełkiem mieści się torebka narzędziowa z najpotrzebniejszymi narzędziami. Tam też powinna się znajdować estetycznie wydana przez Powszechną Agencję Reklamy instrukcja obsługi mopedu. Swego czasu apelowaliśmy o przystępne podanie w instrukcjach wszelkich pojazdów do których prowadzenia nie jest wymagane prawo jazdy - podstawowych wiadomości z zakresu prowadzenia oraz przeznaczenia zasadniczych urządzeń sterujących. Instrukcja ŻAKA poświęca podstawom prawidłowej eksploatacji sporo miejsca (jest nawet tablica ze znakami drogowymi) choć_ z niektórymi zawartymi tam zaleceniami nie możemy się zgodzić (hamowanie z wyciśniętym sprzęgłem, okresy obsługowe podane w km choć moped nie posiada licznika kilometrów itd.). Cena mopedu Żak mimo obniżki (z 5200zł na 4800zł) jest niestety zbyt wygórowana i stanowi zbyt duży przeskok od ceny roweru. Który moped ma zastępować. Części zamienne prawie identyczne jak dla Rysia) nie są zbyt drogie (np. linki gazu. hamulca 23-26zł, koło łańcuchowe duże - 30zł, piasta przednia kompletna 185 zł, kompletny iskrownik - 400 zł).
Moped Żak może z powodzeniem służyć do jazdy w ruchu ulicznym wielkomiejskim (niezłe przyśpieszenia), nadaje się do małej turystyki dzięki dobremu resorowaniu można nim jeździć nawet po nienajlepszych drogach; na wsi może doskonale zastępować rower. Jest odpowiednim pojazdem dla młodzieży może stąd zresztą wywodzi się jego nazwa -Żak.

ST. Żelichowski



Z Motor z 1960